ırgızistan'ın Oş şehrinde doğdu. Alim, edîb ve şâir. İsmi, Sirâcüddîn Ali bin Osman bin Muhammed el-Ûşî el-Fergânî’dir. Künyesi Ebû Muhammed olup, lakabı Şems-ül-İslâm ve Sirâcüddîn’dir. Fergâne’de müftî idi. 575 (m. 1180)’de vefât etti. Ehl-i sünnet i’tikâdını nazım olarak anlatan “Kasîde-i a’mâlî”si meşhûrdur. Kaside, altmışyedi beytten meydana gelmiştir. Asıl ismi “Bed-ül-Emâlî”dir. Emâlî; lügatte “İmlâ” kelimesinin çoğulu olup, o da, yazmak ma’nâsındadır. 

Peygamber efendimiz ( aleyhisselâm ), müslümanların yetmişüç fırkaya ayrılacaklarını, bunlardan yalnız birinin inançlarının doğru olacağını bildirdi. Emâlî kasidesi, Ehl-i sünnet ve cemâat denilen bu doğru firkanın inançlarını, açık ve güzel bildirmektedir. Bu kasidenin çeşitli dillerde şerhleri (açıklamaları) vardır.

“Nuhbet-ül-leâlî” şerhi en kıymetlisi ve en faydalısıdır. Bu şerh Arabca olup, İstanbul’da Hakîkat Kitabevi tarafından yayınlanmıştır. Ali bin Osman el-Fergânî’nin diğer eserleri şunlardır:

Meşârik-ül-envâr fî şerh-i nisâb-il-ahbâr, Şerhu Manzûmeti Ömer en-Nesefî, Gurer-ül-Ahbâr, Dürer-ül-Eş’âr, Fetâvâ-i Sirâciyye ve Yevâkît-ül-Ahbâr.