828 yılına gelindiğinde Kafkasya’nın büyük bir kısmı üzerinde hâkimiyet sağlamış olan Rusya’nın ele geçiremediği tek bölge Kafkasların en sarp bölümünde yer alan Karaçay bölgesiydi.

Karaçay bölgesinin hem Osmanlılar hem de Ruslar açısından stratejik önemi vardı. Kafkasların en yüksek dağı Elbruz’un eteklerindeki bu bölge Karadeniz kıyılarındaki Abhazya’dan Kafkas dağlarının kuzeyindeki diğer Çerkes bölgeleri ile Kabardey’e ve oradan da doğu Kafkasya’ya uzanan geçidin üzerinde bulunuyordu.

1806 – 1812 Osmanlı – Rus savaşından sonra Belgrad antlaşmasına göre çizilen sınırlar neticesinde Karaçay bölgesi Rusya içinde kalmıştı. 1822 yılında Rusya tabiyetinde oldukları ilan edilen Karaçaylılar ayaklanmışlar, 1826 yılında Osmanlı devletinin Anapa Muhafızı Hasan Paşa Karaçaylılara yardım edeceklerine söz vererek Karaçay beylerinden Kırımşavhal oğlu İslam’ı Karaçay’a vali tayin etmişti.

Ancak Kafkasya’ya tayin edilen Rus generali Emanuel’in Karaçay üzerine hücum hazırlığı içinde olduğunu haber alan Karaçaylıların Anapa Muhafızlığı’ndan istedikleri yardım, Kuban ırmağının Osmanlı – Rus sınırı olduğu ve Karaçaylılar Rusya tarafında kaldıkları için yardım edemeyecekleri gerekçesiyle reddedilmişti.

Fakat eski Anapa Muhafızı Seyyid Edhem Paşa, Karaçay’ın stratejik önemini kavrayarak bu konuda Osmanlı devletini uyarmış ve Karaçay bölgesinin bir kaleye benzediğini, yedi-sekiz Kafkas kabilesinin yolu üzerinde bir kilit rolü oynadığını belirterek, elden giderse yazık olacağını İstanbul’a bildirmişti.

17 Ekim 1828 tarihinde üç ayrı koldan hücuma geçen General Emanuel komutasındaki Rus ordusu Karaçay’ı kuşattı. 30 Ekim 1828’de Rus ordusu ile 660 kişiden oluşan Karaçay savaşçıları Kuban ırmağı kıyılarındaki Hasavka’da çarpışmaya giriştiler. Düzenli Rus ordusu önünde direnmeye çalışan Karaçaylılar başarılı olamadılar ve Karaçay Valisi Kırımşavhal oğlu İslam’ın kılıcını General Emanuel’e teslim etmesiyle Karaçay da Rus hâkimiyetine girdi. Böylece Orta Kafkaslar’daki en stratejik nokta da Ruslar tarafından ele geçirilerek Kafkasya’nın işgali tamamlandı.

Not: Karaçay bölgesinin Ruslar tarafından işgal edilmesinden sonra pekçok Karaçay Türk'ü Anadolu'ya göçtü. Bugün Eskişehir, Afyonkarahisar ve Konya'nın bazı köylerinde Karaçay Türkleri yaşamaktadır.