atih Sultan Mehmed, devrinin aynı zamanda kuvvetli bir şairidir. Avnî mahlasıyla şiirler yazıyor, şiirleri, küçük bir divân teşkil edecek sayıya varıyordu. Şiirlerinde, sağlam bir islam itikadı sezilir. Kurân, hadis, fıkıh gibi ilimlerdeki vukûfu şiirlerine yansıtmıştır. Şiirlerinde, zaman zaman tasavvufun esasları görülür. Zikrettiği beşerî güzeller, bazen Cemâli Mutlak'a uzanan bir çizgide görüntü verirler. 

Nihad Sami Banarlı Bey "Ahmed Paşa, Sinan Paşa, Melîhî ve Necâti gibi Osmanlı şiir ve edebiyatına hamle yaptıran kudretli isimler asrında hükümdarca şiir söylemek kolay değildir" dedikten sonra şunları ifade etmiştir: "Bunun için, yaradılışın izninden başka, üstün bir kültüre sahip olmak gerekir; Türk, Arap, Acem edebiyatlarını, İslâm ilimlerini, İslâm tefekkürünü, tasavvufu, Şark-İslâm mitolojisini bilmek: aruz ve kafiye ilimlerini öğrenerek fesahat ve belâgatin inceliklerine vâkıf olmak lazımdır. Bunlardan başka astronomiden tıb bilgisine, matematikden kimyaya kadar fen bilgilerini, şiiri onlarla besleyecek ve şiirde onların akislerini farkedecek kadar kavramış olmak lüzûmu vardır." 

Görüldüğü gibi. bütün bu ilimleri kullanarak yazılan şiirleri anlamak için de aynı ilimlerden az da olsa nasipdâr olmak lazımdır. Yoksa ilimden nasipsiz olanların bu şiirleri açıklamaya çalışmaları kendilerini gülünç durumlara düşürmektedir.

Nitekim Fatih, Peygamber efendimizi methettiği na'tının bir beytinde "Alnın kamerine yüzün ayına müşabih, Bunca göz ile görmedi bu çarh-ı mualla" Yaratılalı şunca zaman olan bu yüksek gökkubbe altında, gelip geçen bunca göz sahibi insanlar, senin kamer alnına ve ay yüzüne benzeyen birini daha görmediler' derken beyte: 'Şair gökkubbede ancak bir tane ay olması gibi sevgilinin de dünyada  bir tane olduğunu ifade ediyor.

Beyitte, gökkubbedeki yıldızlar birer göz olarak düşünülüp  karanlık gecede herbirisinin ay ile varlık kazandıkları  imâ ediliyor ki bu manzara câhiliyye devrinde Hazreti Peygamber'in zuhûru ve O'nunla yeni bir varlık kazanan ashâb-ı kirâm mazmûnunu hatırlatır. Nitekim Hazreti Peygamber bir hadislerinde "Ashabım yıldızlar gibidir... buyurmaktadır." şeklinde açıklama getirilmektedir.