Cinque Terre
Amerikalı Bir Doktorun Gözü İle Abdülhamid Han ve Hamidiye Hastahanesi Dr. Hasan Fevzi Batırel

1
902 yılının Haziran ayında, Amerika’lı cerrah Prof. Nicholas Senn’in İstanbul’u ve Abdülhamid Han’ın yaptırdığı Şişli Etfal Hastahanesini ziyaret eder. Gezi ile ilgili müşahadeleri, bir yıl sonraki (1903) Hamidiye Etfal Hastahanesi Yıllığı’nda neşredilir.

İstanbul’un Sultan Abdülhamid Han ve özellikle tıbbi müesseselerimizin, bir yabancı ilim adamının zihninde ve kalbinde meydana getirdiği medeniyet profilimize ait tahassürler; günümüz Türkiyesi’nin aynı unsurlarına bir mukayese zemini oluşturması bakımından fevkalâde ibretli ipuçları taşıyor.

Prof. Nicholas Senn’in  Hamidiye Hastahanesi hakkındaki yazdıklarını özetleyerek aşağıya alıyoruz:

Hamidiye Hastahanesi, Türkiye’deki en güzel ve en mükemmel hastahanedir ve dünyada eşine çok az rastlanır konumdadır. Sultan ve idarecilerin haklı gururu olan bu hastahane, sultanın uzun yıllar önce küçük yaşta vefat eden kızının (Hatice Sultan) hatırasına yapılmıştır. Bu hastahane Sultan II. Abdülhamid Han’ın özel harcaması ile yapılmış ve hastanenin masrafları Sultan tarafından karşılanmaya devam edilmektedir.

Dış dünya, İmparator Majesteleri Abdülhamid II’nın medeniyet kurma gayretlerinden ve hayır işlerinden çok az haberdardır. Kendisi hayır işlerine ve tıp ilminin gelişmesine büyük bir alaka ile yaklaşmaktadır. Önemli bir Türk doktoru demektedir ki:

“Majesteleri Sultan, büyük imparatorluğunda tıp ilminin en büyük ve en enerjik destekçisidir. Tahta çıkman önce Türkiye’de çok az sayıda hekim mevcuttu ve bilim günümüze göre o kadar ilerlemiş değildi. Ulu ve merhametli emirimizin zamanında tıp o kadar ilerlemişti ki, Cemil Paşa, Osman Paşa, Hayettin Paşa, Fikri Bey, Nurettin Bey, Nazım Bey, Hazım Bey, Kudret Bey, Halik Bey ve Ömer Bey gibi bazı çok değerli cerrahlarımız yetişmiştir. Dahilliye branşı için de aynı şeyler söylenebilir. Bu branşta, eğitimlerini Almanya ve Fransa’da alarak, ülkelerine eğitimci olarak dönen, çok seçkin profesörlerimiz yetişmiştir.”

Sultan Son Derece Yanlış Tanıtılmış

Türkiye’yi gezen herkesin inkar edemeyeceği şekilde Sultan son derece yanlış tanıtılmış bir kişidir. Vicdansız ve zalim düşüncelere karşı, bu kurum, yaşayan bir şahit olarak durmaktadır. Nezaket ruhu hayır ve fakir hastaların bakımı için gösterilen derin ilginin görüldüğü bu kurum, Türkiye’nin şu andaki yöneticisinin değerli özelliklerini göstermektedir.

İstanbul’daki Hamidiye Hastahanesi’ni ziyaret ettiklerinde, diğer medeni memleket diktatörlerinin yüzleri kızarmalıdır. Bu kurum, Abdülhamid II’nin yumuşak kalpliliğine ve fakirlere gösterdiği merhamete açık bir delildir. Hastahanenin yıllık gideri ortalama 75000 Osmanlı lirasıdır ve tamamı Sultan’ın şahsi kesesinden karşılanmaktadır. Hastahane sadece kadın ve çocuklara hizmet vermektedir.

Bundan Daha Güzel Yer Olamaz

Şişli, Pera’da yapılmış olan bu hastahane Boğaz, Üsküdar, Marmara denizi ve asya tarafındaki dağların rahatlıkla görülebildiği şehrin kuzeyindeki yüksek bir tepededir. Daha sağlıklı ve güzel bir yer seçilemezdi. Arazinin etrafı yaygın olarak ağaçlandırılmıştır ve bir tabii park havası vardır. Çiçek bahçeleri ve çeşme, bölgenin çekiciliğini ve güzelliğini arttırmaktadır.

Ana binada yönetici ve yardımcılarının odaları, eczane, çalışanlar için on dört oda, mescid ve kütüphane bulunmaktadır. Bu odalar lüks doğu tarzında döşenmiştir. Hastahanenin diğer bölümleri pavyonlar halinde plânlanmıştır ve 100 hasta kapasitelidir. Koğuşlar tertemiz ve rahattır. Ameliyathane ise para ve kabiliyetin alabileceği her şeye sahiptir. Özellikle aseptik çalışma için her şey olduğu gibi, cerrahi aletler de tam seridir.

Çamaşırhane, sterilizasyon odası ve buhar ısısı makinesi ayrı bir binadadır. Bahçenin girişinde bir askerî nizamiye yeri mevcuttur ve bir grup asker görev yapmaktadır. Tam techizatlı patoloji ve bakteriyoloji laboratuarında her türlü ilmi çalışmalar yapılabilmektedir.

Sultan’ın Emri İle Hiç Para Alınmamaktadır

Bu hastahane Türkiye’de tıp ilminin gelişimi için önemli bir zemin oluşturduğu gibi, bütün imparatorlukta hasta bakımı ve tedavisi için mükemmel bir örnek teşkil etmiştir. Başka hiçbir özel hastanede, daha rahat, daha iyi bir hemşire hizmeti ve daha dikkatli bir cerrahi ve tıbbî tedavi görülemez ve bütün bunların ötesinde Sultan’ın emri üzerine hiçbir hastadan para alınmamaktadır.

Yaşı 1 ile 12 arasında olan çocuklar en sık başvuran hasta grubudur. Jinekoloji bölümü çok güzel yapılandırılmıştır. Akut enfeksiyon hastalıkları değişik pavyonlara yerleştirilmiştir. Difteri için serum tedavisi uygulanmaktadır ve en iyi sonuçları vermiştir. Geçen sene ciddi larenks tıkanıklığı ile ilerlemiş iki difteri olgusu başvurmuştur. Her iki vakada hemen trakeotomi açılmış ve hastalar iyileşmişlerdir. Kemiklerin, eklemlerin ve lenfatik bezelerin tüberkülozu, çocuklarda çok sık görülmektedir. Ayrıca göz ve deri hastalıklarına birçok hasta başvurmaktadır.

Yabancılar da Tedavi Ediliyor

Bu hastahanenin başka bir özelliği de İstanbul’u ziyarete gelen yabancıların tedavisini yapmasıdır. Sultan’ın özel istediği üzerine, 16 yatak bu hastaların tedavisi için ayrılmıştır ve bu çok rahatlatıcıdır. Hastahaneye yatabilmek için gereken şart konsolosluklarından tavsiye mektubu almalarıdır. Bilmiyorum başka herhangi bir monarşi veya cumhuriyet yönetimi kedi ülkelerinde hastalanan yabancılar için böyle bir ayarlama yapmış mıdır? Bu da Sultan’ın din ve milliyetine bakılmaksızın herkesin, tedavisine vesile olmak isteğini sergilemektedir. Başvuran hastalara din ile ilgili soru hiç sorulmamaktadır. Geçen yılın raporuna baktığımızda, başvuran hastaların % 33’ünün Protestan olduğu gördük.

 

Başlık Yazar
Sultan Abdülhamid Han’ın Mirası Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
Vefât yıldönümünde cennetmekân Sûltân II. Abdülhamid Hân (10 Şubat 1918) Halit Kanak
ABDÜLHAMİD HAN SİYASETTE BÜYÜK BİR DAHÎ İDİ Numan Aydoğan Ünal
Sultan Abdülhamid Han’ın Sosyal ve Dini Hususlardaki Hassasiyetleri Numan Aydoğan Ünal
Kalbinde Merhamet Elinde Maharet Vardı Numan Aydoğan Ünal
Abdülhamid Han Düşmanlığı Rahim Er
Sultan Abdülhamid’in Bir Selamı Neler Yapardı? İ.Refik
Abdülhamid Han'ın İttihadçılar'a Verdiği Ders İbrahim Hakkı Konyalı
Abdülhamid Han’ı İçten Vurdular! Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil
Bir Güzel Mektup Rahim Er
Bir Fransız Gazetecinin Kaleminden Abdülhamid Han’ın Selanik’den Dönüşü Stephan Lauzan
Bir İttihatçının Kaleminden Sultan Abdülhamid Han'ın Dini Hassasiyeti Numan Aydoğan Ünal
Sultan Hamid’in İslâmî Siyaseti Prof. Dr. Osman Turan
Sultan Abdulhamid Han’ın Mürşidi: Libyalı Şazeli Şeyhi Muhammed Zafir Efendi İrfan Özfatura
Sultan Abdulhamid Han’ın Büyük Din Gayreti Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
Sultan Abdülhamid Han'ın Muhafız Alayı Rahim Er
Sultan II. Abdulhamid Han ve Yakılan Din Kitapları Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
Abdülhamit Han: "Dünkü Düşmanımız Bugün Dostumuz mu Oldu Rasim Bey?" Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil
Hindistan Müslümanları Sultan Abdülhamid Han’ı Büyük Bilirlerdi Abdürreşid İbrahim
Sultan Abdülhamid Han'ın Rusyalı Hacılara Hizmeti Prof. Dr. Alfina Sıbgatullina
Sultan Abdülhamid Han’ın Hanımından Menderes’e: “Oğlum, Geçinemiyorum, Beni Âciz Bırakma!” Murat Bardakçı
Senin İstifa Ettirdiğini Biz de İstifa Ettirdik... Vehbi Tülek
Sultan Abdülhamid Han'ın Metanet ve Cesareti Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil
Sultan Abdülhamid Han'ın Uzak Doğu Siyaseti Editör
Sultan Abdülhamid Han’ın Dilekçesi Murat Bardakçı
“SULTAN'IM BİZİ BIRAKIP DA NEREYE GİDİYORSUN?” Rahim Er
Sultan Abdulhamid Han'ın "Yıldız Fotoğrafları "Tarihe Işık Tutuyor Murat Öztekin
Sultan Abdülhamid Han'ın Kur'anı Kerim Hassasiyeti Rahim Er
Esaretten Dönem Gazi Osman Paşa’yı Sultan Abdülhamid Han Nasıl Karşıladı? Prof. Dr. Tuncay Öğün
Sultan Abdülhamid Han: "Karakeçililer Benim Öz Hemşehrilerimdir" Murat Öztekin
II. Abdülhamid ve Dünya Prof. Dr. Çağrı Erhan
Son Sultan’ın Bir Günü Prof.Dr. M.Metin Hülega
Sultan Abdülhamid Han'ın Çiftlikleri Hasan Soydan
Yıldız Hamidiye Cami Rahim Er
Bu da Sultan’ın sıra dışı dünyası Murat Öztekin
Tek Başına Bir Sultan İrfan Özfatura
Sultan Abdulhamid Han'ın Hayatı Sahneleniyor Murat Öztekin
Sultan Abdülhamid Han’dan Sonra Başımıza Gelenler Dr. İbrahim Pazan
Sultan Abdülhamid Han'ın Mülkleri Rahim Er
Sultan Abdulhamid Han'ın Milliyetçiliği Necip Fazıl Kısakürek
Sultan Abdulhamid Han Tıbbiyeye Çok İhtimam Gösterdi Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
Burma (Myanmar) Müslümanları II. Abdülhamid Han'ı Dillerinden Düşürmezdi Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil
Sultan Abdülhamid Han’ın Naaşı Önünde Ahmet Refik
Sultan Abdülhamid Han'ı Tanımak Prof. Ekrem Buğra Ekinci
Yahudilerin Sultan Abdulhamid Han’a Teşekkürü Prof. Dr. Ahmet Akgündüz
Sultan Abdulhamid Han'ın Efsanevi Mirası Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
Sultan Abdülhamid Han’nın İçtimai Siyaset Anlayışı Melik Arvas
Sultan Abdulhamid Han’ın İspanyol Elçisine Verdiği Muhteşem Cevap Ö. Serdar Akın
Sultan Abdülhamid Han’ın Osmanlı Devleti İle Japonya’yı Mukayesesi Doç. Dr. F. Şayan Ulusan Şahin
Sultan Abdülhamid Han ve Müşfika Hanım Ö. Serdar Akın
Sultan Abdülhamid Han’ın Verdiği Ders Vakanüvis
Sultan Abdülhamid Han'ın Dış Siyasetteki Hassasiyeti Ö. Serdar Akın
Sultan Abdülhamid Han’ın Söğüt Bölüğü Tahsin Paşa
Sultan Abdulhamid Han Bütün Osmanlı Coğrafyasını Fotoğraflaştırdı Murat Öztürk
Abdülhamid Han’ın Ramazan-ı Şerif ve Hırka-i Saadet Ziyaret Günleri Şadiye Osmanoğlu
Mazlum Bir Padişah: Sultan Abdülhamid Han Rahim Er
Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Rahim Er
Sultan İkinci Abdülhamid Han ve Eğitim Politikası Ayhan Çiftçi
Üç Kıtanın Son Hükümdarı Sultan İkinci Abdülhamid Han İbrahim Akkurt
İttihatçı Basının Abdülhamit Hân Düşmanlığı Yavuz Bahadıroğlu
Sultan Abdülhamid Han’ın Habeşistan Siyaseti Prof. Dr. A. Hâluk Dursun
Abdülhamit Han'ın Büyük Bir Kültür Hizmeti: Yıldız Kütüphânesi Ö. Serdar Akın
II. Abdülhamid Han'ın ABD Elçisine Anlattıkları Yavuz Bahadıroğlu
Abdülhamid Han’ı ‘‘Gazi’’ Yapan Zafer 1897: Türk-Yunan Savaşı Ömer Faruk Yılmaz
Sultan Abdülhamid Han Zamanda Ermeniler İle İlgili Bir Muhtıra-i Hümâyûn Mehmet Hocaoğlu
Sultan Abdülhamid Han Ekonomik Krizi Nasıl Aştı? Ziya Şakir
Dolmabahçe Sarayında Bayramlaşma Merasimi Şadiye Osmanoğlu
Sultan Abdülhamid Han’ın İsmini Yaşatan Hizmeti: Hamidiye Etfal Hastanesi Göksel Erdoğan
Abdülhamid Han’a Kızıl Sultan Diyen Kimlerdi? Mehmet Hocaoğlu
Sultan Abdülhamid Han’ın En Büyük Projesi: Hicaz Demiryolu Cüneyt Teke
Sultan Abdülhamid Han’ın Türkçe Hassasiyeti Prof.Dr.Vahdettin Engin
Sultan Abdülhamid Han’ın İsmini Yaşatan Hayırlı Bir Hizmeti: Hamidiye Suyu Abdullah Zülgaip Akkuş
Abdülhamid Han’ın Büyük Din Gayreti Nurettin Topçu
Sultan Abdülhamid Han’ın Fazilet Mirası: Darülaceze Selman Keklik
Sultan Abdulhamid Han'ın İleri Görüşlülüğü Sara Korle
Sultan Abdülhamid Han'ın Uzak Doğu Siyaseti Editör
Sultan Abdülhamid Han'ın Büyük Basiret ve Cesareti Editör
Çanakkale’nin Gerçek Kahramanı Bir Devrik Sultan: “Abdulhamid Han” Resul Tosun
Sultan Abdulhamid Han'ın Tıp ve Eczacılığa Verdiği Büyük Önem Said N.Duhani
Sultan Abdülhamid Han Devrinde Yıldız Saray’ından Bir Hatıra Ayşe Osmanoğlu
Sultan Abdülhamid Han’a Çirkin İftira Ö. Serdar Akın
Sultan Abdülhamid Han’ın Şefkat ve Merhameti Ziya Şakir
Sultan Abdülhamid Han’ın Tahtan İndirilmesine Japonlar Müteessir Oldu Abdurreşid İbrahim
Sultan Abdülhamid Hân’dan Van’a Kitap M. Ali Demirbaş
Sultan Abdülhamid Han'ın, Günlük Meşguliyetleri Ziya Şakir
İleri Görüşlü Sultan: II. Abdülhamid Han Yrd. Doç. Dr. Mustafa Şeker
Sultan Abdülhamid Han Hayranı Bir Yunanlı Yazar Tercüme eden: Hayrettin Turan
Sultan Abdülhamid Han’ın Dinî Hassasiyeti Ve İnce Siyaseti Ziya Şakir
Sultan Abdülhamid Hanı Şifaya Kavuşturan Dua Ziya Şakir
Sultan Abdülhamid Han Siyasette Olduğu Gibi Sanatta da Dehaydı Ziya Şakir
Abdülhamid Han’ın Kıyas ve İctihad İle İlgili Fikirleri Ö. Serdar Akın
Sultan Abdülhamid Han'ın Cesaret ve Vakârı Ö. Serdar Akın
Sultan Abdulhamid Han'ın Ecdadı Karakeçili Aşireti ve Ertuğrul Gazi'ye Vefası M. Şakir Ülkütaşır
Amerikalı Bir Doktorun Gözü İle Abdülhamid Han ve Hamidiye Hastahanesi Dr. Hasan Fevzi Batırel
Sultan Abdülhamid Han'ın Ramazan-ı Şerif Hassasiyeti Prof. Dr. Vahddin Engin
Güney Afrika'dan Sultan'a Mektup Var Osman Sarper
Sultan II. Abdülhamîd Han Editör